Te Velde houdt zich bezig met onderzoek naar darmgezondheid bij chronische darmontstekingen, zoals de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa. Dit zijn, net als reuma, ziektebeelden waarbij het afweersysteem zich tegen het eigen lichaam keert.

“Er is steeds meer bewijs dat bij de helft van de mensen met chronische darmaandoeningen een slechte leefstijl meespeelt. Daardoor zijn we gaan nadenken over de vraag wat we op het gebied van leefstijl zouden kunnen doen om deze ziektes te behandelen. Met name de afgelopen jaren is er meer bekend geworden over het microbioom en wat deze voor functie heeft”, zegt Te Velde.

Biljoenen bacterieën

In onze darmen leven volgens de website van de Maag Lever Darm Stichting (MLDS) biljoenen bacteriën. Samen met virussen, gisten en schimmels vormen ze ons microbioom. Het microbioom helpt bijvoorbeeld mee om de darmwand gezond te houden. Ook traint het ons afweersysteem. Ons microbioom is net zo uniek als onze vingerafdruk. Hoe je microbioom eruit ziet, hangt af van verschillende factoren: geboorte, genen, leeftijd, omgeving en gebruik van medicijnen. Volgens de MLDS hebben we de samenstelling van ons microbioom voor een deel zelf in de hand. Voeding is de meest bepalende factor.

Te Velde: “We leren steeds meer over wat die bacteriën in onze darmen allemaal kunnen. Met nieuwe DNA-technieken kunnen we bijvoorbeeld bepalen welke bacteriegroepen er in onze darmen zitten. Vroeger konden we alleen maar bacteriën in het laboratorium kweken die buiten ons lichaam kunnen overleven. Dan mis je dus een heleboel bacteriesoorten. Met de komst van de DNA-technieken hebben we veel meer soorten bacteriën in de darmen gevonden dan we ooit voor mogelijk hadden gehouden. Ook leren we steeds meer over hun functie. En er komen er nog steeds nieuwe bij.”

Goede darmbacteriën verdwijnen uit westerse darmen

Zo ontdekten Chinese onderzoekers onlangs dat een darmbacterie mogelijk een gunstige werking heeft op het immuunsysteem van mensen met reuma (zie kader). Volgens Te Velde worden er wekelijks wetenschappelijke artikelen gepubliceerd met nieuwe inzichten over ons microbioom. “We weten bijvoorbeeld dat in de westerse wereld sommige goede bacteriën al zijn verdwenen uit het microbioom. Een groot deel van de Amerikanen heeft een bepaalde bacterie niet meer in de darmen. Waar ik denk dat we in de toekomst naartoe gaan, is het toedienen van goede bacteriën in combinatie met stoffen die deze bacteriën voeden. Maar daarvoor is nog veel onderzoek nodig. Wat we nu weten is slechts het topje van de ijsberg”, aldus Te Velde.

Trial and error

Mensen hebben dus voor een deel invloed op de samenstelling van hun microbioom. Te Velde raadt patiënten daarom aan om zelf met voeding aan de slag te gaan. “Het is vaak een kwestie van trial and error, maar is dat niet wat artsen zelf ook doen? Een reumatoloog probeert meestal verschillende middelen uit om de beste behandeling te vinden voor een patiënt. Wat mij betreft zouden artsen hun patiënten wat vaker mogen aanmoedigen om zelf op onderzoek uit te gaan.”

Lees het hele verhaal in ReumaMagazine 5-2023.