Mantelzorgers worden dan ook langzamerhand onmisbaar in de gehandicaptenzorg. Zij vullen de gaten op die ontstaan door personeelstekorten. Dit komt naar voren in een onderzoek dat Ieder(in) heeft uitgevoerd onder 580 mensen met een beperking, die zorg en ondersteuning ontvangen uit de Wet langdurige zorg (Wlz), en naasten.

Mantelzorger wordt steeds meer belast

Mantelzorgers spelen een sleutelrol in de langdurige zorg voor mensen met een beperking. Bijna alle deelnemers aan het onderzoek krijgen ondersteuning van met name familie en andere mensen uit hun netwerk zoals buren en vrienden. Het gaat dan om allerlei zaken, zoals ziekenhuisbezoek, sociaal gezelschap, ondersteuning bij uitjes en persoonlijke verzorging en hulp bij de administratie en financiën. Naasten zijn dan ook onmisbaar voor de ervaren kwaliteit van zorg, ondersteuning en leven.

Wachtlijsten

Een op de vijf deelnemers aan het onderzoek staat op een wachtlijst. Het gaat dan om een passende woonplek, logeeropvang of dagbesteding. Als gevolg hiervan ontvangen zij op dit moment geen passende zorg en ondersteuning. Er komen vijf signalen naar voren: een deel staat op meerdere wachtlijsten; er is sprake van bureaucratie rondom wachtlijsten en zorgkantoren; er is onvoldoende overzicht, transparantie en aanbod van plekken in de regio; er zijn onvoldoende plekken passend bij niveau en problematiek; er zijn problemen met het vinden van zorgverleners of een plek bij zorgaanbieders door personeelstekorten.

Niet alleen mensen die op een wachtlijst staan zijn bezorgd. Mensen die nog niet op een wachtlijst staan, hebben nu al ernstige zorgen over de vraag of zij in de toekomst een passende, fijne plek zullen vinden. Zeker wanneer zij niet meer thuis (bij hun ouders) kunnen wonen.

Aanbevelingen voor verbetering kwaliteit van zorg

In het rapport staan aanbevelingen om de kwaliteit van zorg voor mensen met een beperking te verbeteren. Alle partijen die een rol spelen in de sector moeten zich daar actief voor inzetten. Daarom richten de aanbevelingen zich op meerdere partijen, en dan met name het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, VGN, zorgaanbieders, zorgkantoren en Zorgverzekeraars Nederland en cliënten- en naastenorganisaties.

Mantelzorg is een goed voorbeeld waar meerdere genoemde partijen een rol kunnen spelen. Ieder(in) vindt dat naasten die meer willen bijdragen in de zorg en ondersteuning, daarin gefaciliteerd moeten worden; dat in alle cao’s ruimte moet worden geboden voor mantelzorg; dat zorgverleners moeten investeren in de samenwerkingsdriehoek van persoon met de beperking, mantelzorger en zorgverlener; en dat er moet worden geïnvesteerd in een groter aanbod van logeeropvang en respijtzorg.

Lees het rapport ‘Verschraling van zorg tast kwaliteit van leven aan’.