Gelukkig zijn er op dit moment allerlei initiatieven om milieubewuster met geneesmiddelen om te gaan. Zo hebben de apothekersverenigingen samen met de Nederlandse Federatie van Universitaire ziekenhuizen een routekaart ontwikkeld om de geneesmiddelverspilling te verminderen. Eigenlijk is die routekaart een soort menukaart. Er staan namelijk tientallen concrete acties op die zorgverleners en patiënten kunnen doen om geneesmiddelverspilling tegen te gaan. Enkele voorbeelden daarvan. We beginnen bij acties die de arts kan doen, gaan vervolgens naar de apotheek, dienen dan het geneesmiddel toe en besteden ten slotte aandacht aan het weggooien. Bij veel van deze acties hebben niet alleen zorgverleners een rol, ook de patiënt!
Verspilling tegen gaan bij de arts
Uit onderzoek blijkt dat 1 op de 10 recepten die de huisarts voorschrijft, niet wordt opgehaald bij de apotheek. Soms moeten deze middelen dan worden weggegooid. Ook blijkt dat zeker nog eens 10 procent van de mensen geneesmiddelen wel ophaalt maar niet slikt. En dat is zonde van het werk dat er aan gedaan is, en ook zonde omdat deze geneesmiddelen (zeker bij de mensen thuis) vaak worden weggegooid. Al deze geneesmiddelen zijn in de fabriek gemaakt en getransporteerd naar Nederland. Zowel de productie als het transport hebben nadelige invloed op het milieu. Geef daarom aan jouw arts of apotheker door als je twijfelt of je een voorgeschreven geneesmiddel gaat gebruiken.
Daarnaast schrijft de arts vaak op het recept hoeveel geneesmiddelen de apotheek moet meegeven. Bestaat er een kans dat er hinderlijke bijwerkingen ontstaan, dan kan een arts beter maar wat minder voorschrijven. Bedenk samen met de arts wat een goed aantal is om mee te beginnen. Niet te veel, maar natuurlijk ook niet te weinig. Je kunt ook een recept met wat grotere aantallen bij de arts krijgen, en dan vragen aan de apotheek of ze het geneesmiddel in kleinere delen willen afleveren met daarbij een herhaalrecept voor het resterende aantal.
Daarnaast is het goed om regelmatig het geneesmiddelgebruik te laten beoordelen door de arts of door een apotheker. Soms kan een geneesmiddel worden gestopt of een dosis verlaagd. Dan snijdt het mes aan twee kanten. Je gebruikt minder geneesmiddelen én het milieu wordt gespaard! Maar stop niet op eigen houtje met een geneesmiddel, overleg dit met jouw arts.
Bij de apotheek
Ook bij de apotheek zijn er mogelijkheden om geneesmiddelverspilling tegen te gaan. Het is goed dat een apotheek altijd kritisch kijkt hoeveel geneesmiddelen er worden meegegeven. We weten bijvoorbeeld dat de kans dat een geneesmiddel verandert het grootst is als de patiënt voor een controlevisite naar zijn behandelend arts gaat. Het is dan verstandig om net iets meer geneesmiddel mee te geven tot net voor bij het volgend bezoek aan de huisarts, zo voorkom je dat er geneesmiddelen over blijven als je verandert van geneesmiddel.
Wordt een geneesmiddel niet zo vaak voorgeschreven, dan kan een apotheek maar beter kleine hoeveelheden bestellen om te voorkomen dat de apotheek het geneesmiddel overhoudt. Naar verloop van tijd is de houdbaarheid van het geneesmiddel verstreken en moet de apotheek het geneesmiddel weggooien. Weer zonde voor het milieu. Gelukkig is er tegenwoordig een soort marktplaats, exclusief voor apothekers. Hier kunnen zij geneesmiddelen die over zijn in de etalage zetten voor andere apothekers. Dat voorkomt onnodig weggooien.
Dit artikel staat in ReumaMagazine 6-2025. Je kunt het hele artikel ook hier lezen.
