Mensen die vitamine D nodig hebben, zoals veel mensen met reumatische aandoeningen, moeten dit voortaan zelf betalen. Dit gaat iemand met reuma zo’n zeven euro per jaar kosten. Laat deze maatregel er niet toe leiden dat mensen stoppen met vitamine D: deze vitamine is belangrijk voor mensen met reumatische aandoeningen, met name voor de botten.

Het nut van vitamine D

Vitamine D zorgt er voor dat het lichaam calcium (kalk) en fosfaat uit het voedsel opneemt. Deze mineralen zorgen niet alleen voor sterke tanden en botten, maar ook voor goed werkende spieren. Fosfaat krijg je binnen als je eiwitten eet. Vitamine D zit vooral in melkproducten, kaas en vette vis. Maar je moet wel zo’n 100 glazen melk per dag drinken om voldoende vitamine D binnen te krijgen. Gelukkig kan ons eigen lichaam ook zelf vitamine D kan maken. Dat gebeurt in de huid onder invloed van zonlicht. Mensen die veel binnen zijn of hun lichaam bedekken, krijgen dan ook minder vitamine D binnen. Veel Nederlanders hebben te weinig vitamine D in hun bloed, omdat we steeds minder buiten komen en meer Nederlanders een donkere huid hebben. Een tekort aan vitamine D komt ook vaak voor bij ouderen. Dit komt omdat er in de huid van oudere mensen minder vitamine D gemaakt wordt in vergelijking tot iemand met een middelbare leeftijd. Bij volwassenen kan een vitamine D-tekort leiden tot botontkalking en mogelijk ook spierzwakte.

Extra vitamine D blijft belangrijk

Een gezonde voeding voorziet in principe in voldoende vitamine D voor volwassenen tot vijftig (vrouwen) of zeventig (mannen) jaar die een lichte huidskleur hebben en voldoende buiten komen. Alle andere mensen hebben extra vitamine D nodig.

Per dag 10 microgram (400 eenheden) vitamine D is extra aanbevolen voor:

  • Kinderen tot vier jaar;
  • Zwangere vrouwen;
  • Mensen die onvoldoende buiten komen, mensen met een getinte huidskleur en mensen die een sluier dragen (ongeacht de leeftijd);
  • Vrouwen vanaf vijftig jaar.

Per dag 20 microgram (800 eenheden) vitamine D is extra aanbevolen voor:

  • Mannen en vrouwen boven de 70 jaar.

Niet meer vergoed

De minister vindt, na advies van het zorginstituut, dat mensen vitamine D best zelf kunnen betalen. Als vitamine D wordt vergoed door de verzekering, is het veel duurder. Wanneer je bij de drogist, supermarkt of apotheek vitamine D zonder recept koopt, kost vitamine D slikken ongeveer zeven euro per persoon per jaar. Wanneer het middel wordt vergoed uit het basispakket kost het maar liefst 79 euro per persoon per jaar: € 37 voor het middel zelf en € 42 aan afleveringskosten (kosten van de apotheek). Dat is tien keer zoveel. Omdat bijna 1,5 miljoen mensen vitamine D slikken, loopt dat aardig op: in totaal gaat om 129 miljoen euro per jaar.

De maatregel om vanaf 1 januari 2023 vitamine D niet meer te vergoeden, is een soort reparatie van een eerder genomen maatregel. De minister had al besloten om lage doseringen vitamine D (zoals 10 en 20 microgram, wat hetzelfde is als 400 en 800 eenheden) niet meer te vergoeden. Omdat hoge doseringen - zoals 70 microgram (2800 eenheden) en 140 microgram (5600 eenheden) – wel werden vergoed, gingen veel mensen een zeven keer hogere dosering vitamine D gebruiken en de vitamine D één keer in de week slikken. Vaak werd vitamine D dan gecombineerd met een middel dat de botontkalking remt. Deze vlucht van dagelijkse doseringen (die niet vergoed werden) naar wekelijkse doseringen (die wel vergoed werden) was tegen het zere been van de minister. De kosten die zorgverzekeraars moesten betalen aan vitamine D namen daardoor zelfs niet af, maar stegen. Om die reden besloot de minister om dan maar alle vitamine D niet meer te vergoeden.

Wat betekent dat voor jou?

Vanaf 1 januari 2023 wordt geen enkele vitamine D meer vergoed. Welke dosis dan ook. Als je hoort bij de groepen aan wie vitamine D geadviseerd wordt, blijft het zeker raadzaam om dit te blijven gebruiken. Je moet kiezen of je voortaan dagelijks of wekelijks vitamine D gaat gebruiken. 

Wie er voor kiest om dagelijks vitamine D te gaan gebruiken, kan elke dag (afhankelijk tot welke groep je behoort) 10 of 20 microgram vitamine D gebruiken. Deze lage dosis tabletten kun je zonder recept kopen bij de drogist, apotheek of supermarkt. De kosten van één jaar laag gedoseerd vitamine D zijn ongeveer 7 euro.

Kiest je er voor om wekelijks vitamine D te (blijven) gebruiken, dan slik je elke week 70 of 140 microgram vitamine D. Dit staat gelijk aan 2800 dan wel 5600 internationale eenheden. Omdat de doseringen vitamine hoog is, heb je voor wekelijks vitamine D een recept van de dokter nodig en kun je deze hogere dosering alleen bij de apotheek halen. De kosten zijn minder dan 25 euro per maand, tenzij de apotheek nog extra kosten in rekening brengt. 

Uitzonderingen bij bepaalde aandoeningen

Naast colecalciferol en  calcifediol zijn er nog drie andere soorten vitamine D. Dit zijn afacalcidol, calcitriol en dihydrotachysterol. Deze vormen van vitamine D blijven wel vergoed, maar zijn niet bedoeld voor mensen met reuma om de botontkalking tegen te gaan. Deze vitamines zijn bedoeld voor botproblemen door een nieraandoening, een aantal afwijkingen van de bijschildklier (te veel of te weinig (of geen) bijschildklierhormoon) en Engelse ziekte. Vanaf 1 januari 2023 worden deze middelen alleen nog vergoed voor de aandoeningen waarvoor ze zijn geregistreerd. Voor cystic fibrose (CF) patiënten blijft vitamine D vergoed.