“Bijwerkingen zijn géén bijzaak”
Klus
Samen met het Leids Universitair Medisch Centrum gaat Agnes Kant onderzoeken hoe de veiligheid van geneesmiddelen beter kan worden bewaakt. Ze heeft een klus te klaren: “Veel kennis over bijwerkingen blijft te lang onder de radar. Van alle signalen over bijwerkingen die Lareb in de periode 2008-2017 naar buiten bracht, ging het merendeel (85%) over geneesmiddelen die al 10 jaar of langer op de markt waren. We moeten sneller meer inzicht krijgen in bijwerkingen, niet alleen onbekende, maar ook al bekende bijwerkingen moeten duidelijker in het vizier van zoveel mogelijk artsen en patiënten komen. Ook relevant is om te weten hoe vaak het voorkomt, bij wie, wat het beloop is, of het overgaat of niet en wat de impact voor de patiënt is.”
Zoektocht
Agnes Kant ziet haar hoogleraarschap als dé kans om de kliniek en de wetenschap nog meer te betrekken bij de zoektocht naar medicijnbijwerkingen. “Dat is ook hoognodig”, legt ze uit. “Het melden is superbelangrijk, daar worden nog steeds de meeste bijwerkingen mee ontdekt. Maar we laten nu nog veel aan informatie liggen doordat we grotendeels alleen afhankelijk zijn van het spontane meldsysteem. We wachten tot er een melding binnenkomt. We kunnen beter anticiperen op ontwikkelingen door bronnen in te zetten die we nu nog niet genoeg gebruiken. Denk aan alle data die in de zorg worden vastgelegd bij de apotheker, de huisarts, in de ziekenhuizen.” Ze vertelt dat er al wordt geëxperimenteerd met tekstmining, het extraheren van waardevolle informatie uit grote hoeveelheden ongestructureerde tekst. Een proces waarin kunstmatige intelligentie een steeds grotere rol kan spelen. “Als we door meldingen die we ontvangen, een bijwerking vermoeden, gaat een deskundige onder toezicht van de ziekenhuisapotheek gericht op zoek in de elektronische patiëntendossiers, naar vergelijkbare klachten bij patiënten in het ziekenhuis. Er wordt onder andere naar laboratoriumuitslagen en diagnoses gekeken, en naar wanneer iemand met het geneesmiddelengebruik begonnen is. Dat gebeurt nu al bij het LUMC en het Haga-ziekenhuis. Alle kans dat we zo meer meldingen kunnen analyseren en daardoor sneller kunnen bepalen of er sprake is van een veiligheidssignaal.”
Hartstikke druk
Er wordt door zorgverleners te weinig gemeld, maar Kant heeft er ook wel begrip voor dat niet alles wordt gemeld. “Je moet bijvoorbeeld als arts wel een vermoeden hebben, soms wordt er niet aan gedacht dat het om een bijwerking kan gaan. Daar komt nog bij dat het in de zorg hartstikke druk is. Een arts die tientallen patiënten per dag ziet, is geen uitzondering meer. Die kan niet bij alles wat hij in het dossier schrijft, nadenken of hij ook nog iets aan Lareb moet melden. Dat is weer een taak extra op het overvolle bordje dat hij al heeft.”
Dit artikel staat in ReumaMagazine 6-2024.
Lees hier het hele artikel.
