Die harde conclusie trekt het onderzoeksbureau Panteia in het rapport ‘Hardvochtige effecten van overheidshandelen voor burgers binnen de sociale zekerheid’ dat begin juli naar de Tweede Kamer is gestuurd. Het onderzoek toont onder andere overduidelijk aan, dat overheidsorganisaties mensen die vanwege een ziekte of beperking in een kwetsbare positie zitten, regelmatig zeer onaangenaam, onheus of zelfs beledigend bejegenen. Het leidt bij deze mensen tot ontwrichting en onmacht over het feit dat het welhaast onmogelijk lijkt om hun situatie te verbeteren.
Hoe kan het toch dat zo veel burgers in de knel komen door wet- en regelgeving die bedoeld is als ondersteuning? Pieter Omtzigt eiste, naar aanleiding van de Toeslagenaffaire, met steun van de Kamer dat hier onafhankelijk onderzoek naar zou worden gedaan.
Het vernietigende eindrapport, waaraan ook Ieder(in) meewerkte, is nu eindelijk naar de Kamer gestuurd door de ministers Van Gennip en Schouten. Dit gebeurde een dag voor het Kamerreces. Mocht het kabinet voornemens zijn de stilte te bewaren over de snoeiharde conclusies van het rapport: Ieder(in) zal direct na de zomer de Tweede Kamer vragen om actie te ondernemen.
Ondermijning sociale zekerheid
De onderzoekers schrijven nadrukkelijk dat het niet om incidentele problemen gaat. Maar om structurele knelpunten in wetgeving en uitvoering. Knelpunten die de levens van burgers ontwrichten en hun bestaanszekerheid ondermijnen.
De knelpunten waar burgers tegenaan lopen komen helaas maar al te bekend voor. De knellende inlichtingenplicht in de bijstand bijvoorbeeld, waarbij zelfs hele kleine giften moeten worden opgegeven. Of de ingewikkelde verrekeningen van inkomsten bij uitkeringen van het UWV. Dit leidt ook tot fouten in de administratie waardoor het heel vaak voorkomt dat mensen die naast hun uitkering werken onverwacht grote sommen geld moeten terugbetalen.
Hoge boetes voor vergissingen
De onderzoekers vinden ook dat de overheid onrealistische verwachtingen van haar burgers heeft. Iedereen zou alles snappen en zichzelf kunnen redden. Dat leidt soms tot ongehoord hoge boetes voor vergissingen omdat er vanuit wordt gegaan dat het bewuste fraude is.
Verder is het systeem vaak zo ingewikkeld, dat zelfs de medewerkers van het UWV niet goed uit kunnen leggen hoe de hoogte van de uitkering wordt vastgesteld. Mensen worden van het kastje naar de muur gestuurd. Dat zorgt voor onzekerheid en stress.
Wil je meer weten over reuma? Kijk dan in de rubriek Reuma van A tot Z.
