PMR is een vervelende ziekte, die gepaard kan gaan met ernstige pijn in nek, schouders en bekken. Meestal gaat dit vanzelf over, maar dat kan enkele jaren duren. Daarom wil je graag een medicijn dat de ziekteverschijnselen onderdrukt.

Prednison heeft bijwerkingen

Het middel dat meestal het eerst wordt voorgeschreven, is prednison, maar dit kan forse bijwerkingen geven, zoals infecties of botontkalking. En deze bijwerkingen lijken toe te nemen bij langer gebruik van het middel.

Andere middelen?

Zijn er andere middelen, die de PMR onderdrukken maar minder bijwerkingen geven? Die zijn er inderdaad en in richtlijnen voor PMR worden ze genoemd. Er zijn twee richtlijnen voor de behandeling van PMR: één is van de EULAR en de ACR, de Europese en de Amerikaanse organisaties voor reuma, en één van het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG). Het NHG noemt het medicijn MTX als mogelijk alternatief, maar reserveert dit liefst voor een latere fase van de ziekte.

Een probleem met deze vermelding van MTX is dat de wetenschappelijke onderbouwing nog onvoldoende was. In de richtlijn worden twee onderzoeken aangehaald, één uit 1996 en één uit 2004, maar de uitkomsten hiervan spraken elkaar tegen, dus daar kun je eigenlijk geen sterk advies in een richtlijn op baseren.

Versneld afbouwen

Bij de Sint Maartenskliniek in Nijmegen is arts-onderzoeker Noortje Kooijman bezig met promotieonderzoek om het nut van MTX bij PMR nader uit te zoeken, en om informatie te vergaren die een richtlijn beter kan ondersteunen.

Kooijman keek naar mensen die recent de diagnose PMR hadden gekregen en waren begonnen met prednison. Deze groep deelde ze vervolgens in tweeën: “De mensen in de eerste subgroep bouwden het prednisongebruik versneld af en kregen daarnaast MTX. De tweede groep bouwde de prednison ook versneld af, maar kreeg daarnaast een placebo MTX, dus tabletten die leken op MTX, maar waar geen werkzame stof in zat. Gedurende een jaar werd bij patiënten in beide groepen de prednison op proef afgebouwd tot geen gebruik meer. Bij opvlammingen echter werd het schema, waar nodig, aangepast, en prednison weer herstart of de dosis opgehoogd. Na één jaar was in de MTX-groep bij 80 procent van de deelnemers de PMR hersteld en werd er geen prednison meer gebruikt, terwijl dat in de placebogroep maar lukte bij 46 procent van de mensen. De MTX had dus duidelijk positief effect bij PMR.”

Verder lezen?

Dit artikel is onderdeel van het dossier over het expertisecentrum PMR in ReumaMagazine 8-2025. Je kunt het ook hier lezen.