“Onderzoek laat zien dat bewuste en onbewuste verwachtingen over een behandeling invloed hebben op het succes van die behandeling. Wij gaan onderzoeken hoe we deze verwachtingen kunnen gebruiken om mensen met reuma te ondersteunen bij het afbouwen van hun medicatie.”
Wat verwacht je van het mogelijk afbouwen van je reumamedicatie? Waar heb je daarbij behoefte aan? Mensen met reumatoïde artritis (RA) worden daarover de komende maanden door onderzoekers van de Universiteit Leiden geïnterviewd.
Medicatieafbouw
Na haar universitaire studies Health and Medical Psychology in Leiden en Brain and Cognition in Rotterdam kreeg Pien van der Velde bij de afdeling Gezondheids-, Medische en Neuropsychologie van de Universiteit Leiden de kans om dit onderzoek te promoveren. Ze legt uit dat het om een groot project gaat. “We willen weten hoe we medicatieafbouw bij reuma kunnen verbeteren. Grofweg kun je daar drie stappen in onderscheiden. We kijken naar hoe de zorgverlener communiceert met de patiënt, naar de verwachtingen van de patiënt en daarnaast naar het medicatieschema.” Het eerste onderdeel zal worden onderzocht door een andere promovendus van de afdeling, Victor Leong. De laatste twee onderdelen vallen onder het promotieonderzoek van Van der Velde. “Het gaat om mensen met RA die al zouden afbouwen omdat het goed gaat met hun medicatie.”
Placebo-effect
In dit onderzoek worden vier groepen onderscheiden. Van der Velde legt uit: Allereerst is er de controlegroep die op de “gewone wijze” afbouwt. De tweede groep trainen we in hun verwachtingen van de afbouw van de reumamedicijnen. Een derde groep valt onder wat we noemen farmacologische conditionering. Dat betekent dat we verbanden leggen tussen de effecten van medicijnen en omgevingsfactoren die verband houden met het medicijn. Bekend is het Pavloveffect.” Ze noemt als voorbeeld dat een medicijn steeds wordt aangeboden in combinatie met een geur. “Na verloop van tijd zal alleen het ruiken van de geur al een zelfde soort lichamelijke reactie oproepen als het medicijn. Dat noemen we het placebo-effect. Wetenschappelijk bewezen is dat een placebo-effect ook werkt als de betrokken patiënt weet dat het om een placebo-effect gaat. Dit maakt het onderzoek zo interessant. We willen immers mensen met RA helpen om lichamelijk goed te blijven reageren bij minder of geen medicatie.” De vierde en laatste groep bestaat uit een combinatie van de tweede en derde groep. “We zijn heel benieuwd wat voor een effect die twee manieren van aanpak samen hebben.”
Dit artikel staat in ReumaMagazine 4-2025. Je kunt het volledige artikel ook hier lezen.
