Patiënt Etty Kruiswijk, tot voor kort voorzitter van de Poly-Artrose Lotgenotenvereniging (P-AL), en haar orthopedisch chirurg Ton Vervest constateerden een aantal jaren geleden dat dit veelal onbekende terrein dringend aan ontginning toe was. Het onderwerp kwam op de onderzoeksagenda van de Nederlandse Vereniging van Orthopeden (NOV). Heel wat stappen verder is er nu de HAKA studie. Zijn de standaardcontroles na een totale heup- of knieprothese verspilde moeite of passende zorg?
Veel minder onnodige ziekenhuisbezoeken
Onderzoeker Jantsje Pasma is een van de kartrekkers van de HAKA studie. HAKA staat voor Hip And Knee Arthroplasty. Jantsje vertelt dat de huidige richtlijn een standaardcontrole met röntgenfoto aanraadt binnen drie maanden en opnieuw rond 1 jaar na de operatie. Controles na vijf jaar bij een heupprothese of elke vijf jaar bij een knieprothese zijn ook het overwegen waard volgens diezelfde richtlijn. “Maar deze controles kosten veel tijd voor patiënten en hun omgeving én voor zorgverleners. Het is helemaal niet duidelijk of ze echt nuttig zijn. Het kan best zo zijn dat één controle binnen drie maanden voldoende is. Dat kan jaarlijks ruim 100.000 onnodige ziekenhuisbezoeken besparen. Daarmee besparen we ook veel kosten en dat is in deze tijd waarin we tegen een zorginfarct aanlopen als we niet opletten, natuurlijk de moeite waard.” Maar dat is niet de enige reden om dit onderzoek te beginnen, benadrukt ze. “Het is ook belangrijk dat we een patiënt niet onnodig belasten. Het doel van de HAKA studie is om te kijken of standaardcontroles na een heup- of knieprothese veilig te verminderen zijn, en als dat zo is, de daarvoor bestaande richtlijnen aan te passen. Tot die veiligheid hoort natuurlijk ook dat als patiënten of behandelaars zich zorgen maken, ze altijd een extra controle kunnen aanvragen.”
Wel richtlijnen maar vaak niet toegepast
De HAKA studie begint in januari 2025, duurt 5 jaar en is goed voorbereid. Jaren geleden is al aan de hand van een enquête aan de orthopeden gevraagd hoe het in de praktijk gaat met deze controles. Uit die enquête bleek dat er veel variatie is in controles en in de tijd die tussen deze controles ligt. Een daaropvolgende enquête onder patiënten wees uit dat er ook grote verschillen zijn in wat patiënten verwachten van het controletraject. En, zo zegt Jantsje, “er zijn wel richtlijnen maar veel orthopeden houden zich daar niet aan.”
Het hele artikel staat in ReumaMagazine 8-2024. Je kunt het ook hier lezen.
