Alarmerende cijfers

De cijfers van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) zijn alarmerend. Op dit moment lijden ruim 1,5 miljoen Nederlanders aan artrose en naar verwachting zal dit aantal doorgroeien naar 2,3 miljoen in 2040, waarmee het de meest voorkomende chronische aandoening in Nederland wordt (RIVM, 2024).

Preventie

Leefstijlveranderingen zoals een plantaardige voeding kunnen een gunstig effect hebben op de pijn en stijfheid van de gewrichten bij mensen met artrose. De diëtist kan een belangrijk rol spelen in de multidisciplinaire behandeling van deze patiënten.

“Mensen met overgewicht en obesitas hebben een hoger risico op artrose. Tegenwoordig wordt dan ook gesproken van metabool-syndroom-geassocieerde artrose, een veel voorkomend fenotype”, vult Wendy Walrabenstein aan. Zij is diëtist-onderzoeker bij Reade en promoveerde op onderzoek naar de invloed van plantaardige voeding en leefstijl op reumatoïde artritis. “Het risico op een gewrichtsvervangende operatie is veel hoger bij mensen met overgewicht, dan bij mensen met een normaal gewicht. Niet alleen het gewicht is een oorzaak. De gewrichtsklachten hangen ook samen met laaggradige en ook lokale ontstekingen.”

Geen slijtage

Is artrose hetzelfde als slijtage van de gewrichten? “Nee”, zegt Martin van der Esch, “voorheen spraken we van slijtage van het kraakbeen, maar het ziektebeeld is veel breder. Het gaat om degeneratie van het hele gewricht; ook van het bot, het kapsel én de spieren.”

Artrose kan in één gewricht, maar ook in meerdere gewrichten voorkomen. Gewrichten waarin artrose vaak voorkomt zijn de knieën, heupen, nek, onderrug, handen en tenen. Patiënten ervaren pijn en stijfheid in de gewrichten bij aanvang van bewegen en tijdens het belasten van het gewricht. De pijn kan opvlammen en de gewrichten kunnen zwellen en warm aanvoelen. Dit zijn tekenen van een ontsteking in het gewricht. In een later stadium kan door artrose ook de lichaamshouding veranderen. Artrose heeft een enorme impact op het dagelijks leven. Van de mensen met artrose kan één op de drie niet het leven leiden dat hij/zij wil. Dingen die eerder vanzelfsprekend waren, zijn dat niet meer, zoals sporten, tuinieren, het huishouden doen, sociaal contact of boodschappen doen. Bij iedereen verloopt het ziektebeeld anders, maar artrose wordt vaak geleidelijk aan erger en soms is het verloop heel grillig.

Lees het hele artikel in Voedingvisie.nl.

Martin van der Esch sprak ook op de studiedag van Patient Partners. Zie ReumaMagazine 8-2023.