Monique Heijmans is senior-onderzoeker bij het Nivel en betrokken bij de totstandkoming van de Aandachtswijzer Reumazorg en Gender. Zij vertelt dat reuma drie keer zo vaak bij vrouwen als bij mannen voorkomt. “Vrouwen hebben vaker last van vermoeidheid en pijn. Ze hebben meer moeite met het combineren van hun behandeling met zaken als werk en vrijetijdsbestedingen. Vrouwen stoppen vaker met hun reumamedicatie dan mannen, vanwege bijwerkingen als moeheid en gewichtstoename. Ze hebben, meer dan mannen, behoefte aan informatie over hun ziekte en behandeling en willen ook een actieve rol spelen in die behandeling. Maar artsen moedigen hen niet aan om die actieve rol uit te voeren. Aan al die aspecten willen we graag aandacht besteden in de behandeling van reuma, want dat wordt tot nu toe vrij weinig gedaan.”
Bewust van culturele en genderverschillen
“Voor zorgverleners vinden wij het bijvoorbeeld heel belangrijk dat ze een open-mind houden en zich bewust zijn van culturele en genderverschillen”, aldus Heijmans. “We horen ook dat vrouwelijke behandelaars zich vaak meer empathisch opstellen dat hun mannelijke collega’s. Die zouden tijdens een gesprek best wat uitdrukkelijker mogen laten merken dat ze echt luisteren naar wat mensen te vertellen hebben. Doorvragen naar zaken als vermoeidheid, pijn, werkbeleving en de bijwerkingen van medicijnen, of aandacht besteden aan psychosociale kwesties als de patiënt dat wil, zijn ook belangrijke tips die wij behandelaars meegeven. Wat we uiteindelijk willen bereiken, is het vergroten van het bewustzijn over man-vrouwverschillen bij reuma.”
Gender en gezondheid
Samen met ReumaNederland, Amsterdam UMC (Locatie VUmc) en het UMC Utrecht onderzocht Heijmans in hoeverre aandacht voor man-vrouwverschillen binnen de reumazorg nodig én haalbaar is. Het onderzoek werd gefinancierd door ZonMw in het kader van het programma Gender en Gezondheid. Het bestond onder andere uit een literatuuronderzoek naar man-vrouwverschillen in het behandeltraject van mensen met reumatoïde artritis, artritis psoriatica en axiale spondyloartritis (ziekte van Bechterew).
Bevindingen in Aandachtswijzer Reumazorg en Gender
De belangrijkste bevindingen uit het onderzoek zijn nu vertaald in de Aandachtswijzer Reumazorg en Gender. Deze Aandachtswijzer is bedoeld voor patiënten én zorgverleners. De Aandachtswijzer bestaat uit een poster voor in de behandel- of wachtkamer met visitekaartjes voor patiënten. In een artikel in ReumaMagazine 6-2021 staan praktische communicatietips voor zowel behandelaars als reumapatiënten van het Nivel.
