Volgens de onderzoekers biedt zo’n vaccin mogelijk uitkomst voor mensen met een verzwakt immuunsysteem, als zij minder goed reageren op de huidige coronavaccins.

Coronavaccins hebben voornamelijk tot doel om de aanmaak van antistoffen te stimuleren. Minder bekend zijn de CD8-T-cellen van ons afweersysteem. Immunoloog Ramon Arens heeft nu samen met zijn onderzoeksteam aangetoond dat een vaccin dat specifiek CD8-T-cellen stimuleert, muizen heel goed beschermt tegen een anders dodelijke coronavirusinfectie. Vaccins gefocust op T-cellen lijken beter bestand tegen nieuwe virusvarianten en de verwachting is dat ze langer beschermen dan de huidige coronavaccins.

T-cellen zijn witte bloedcellen die een belangrijke rol spelen in het afweersysteem. Ze zitten in het bloed maar vanuit het bloed komen ze ook in weefsels en lymfeklieren. De behandeling van bijvoorbeeld ontstekingsziektes in de darm richt zich onder andere op de T-cellen.

Aanvallen

Voor de Leidse studie hebben Arens en collega’s een zogenoemd peptide-vaccin gemaakt. Het bevat een heel klein gedeelte van het spike-eiwit dat specifiek herkend wordt door CD8-T-cellen. “Vooral na de derde vaccinatie zagen we een enorme toename in het aantal CD8-T-cellen. Na deze derde vaccinatie zaten de T-cellen ook op plekken in het lichaam waar we ze graag zien. Zoals in de longen van muizen, waardoor het coronavirus bij binnenkomst meteen wordt aangevallen.

Beide vaccins nodig

Dit is de eerste studie die laat zien dat CD8-T-cellen, gestimuleerd door een vaccin en zonder hulp van andere afweercellen en antistoffen, bescherming bieden tegen het coronavirus. “Dat betekent overigens niet dat we geen antistoffen meer nodig hebben,” benadrukt Arens. “De huidige vaccins, ondanks gericht op antistoffen, zorgen ook voor een toename in T-cellen. Je hebt echt beide nodig om het virus te bestrijden. Een combinatie van vaccins kan daarom een goede optie zijn.”