Ook mensen met reumatische aandoeningen worden geraakt door tekorten aan een specifiek geneesmiddel. Middelen zoals naproxen en leflunomide waren in de afgelopen jaren ineens tijdelijk niet meer leverbaar. Gelukkig lost de apotheker dit vaak op de achtergrond op. Sinds dit najaar dreigt er een tekort aan de biological tocilizumab (RoActemra). Dit middel wordt tegenwoordig niet alleen meer gebruikt voor reumatoïde artritis maar ook voor de behandeling van mensen met Covid-19 die ernstig zuurstoftekort hebben.

Afhankelijkheid voor geneesmiddel

Er zijn een aantal oorzaken die de kans op geneesmiddelentekorten doen toenemen. Bart van den Bemt zette ze voor ReumaMagazine op een rij. Eén van die oorzaken is dat Nederland voor de geneesmiddelenvoorziening steeds afhankelijker is geworden van andere landen, met name Aziatische landen als China en India. Nederlandse patiënten en apothekers kunnen direct te maken krijgen met een geneesmiddeltekort als er bij één schakel in het productie- en distributieproces of bij de kwaliteitstoetsing een probleem optreedt. Zo kan een (tijdelijk) verhoogde vraag naar een geneesmiddel ineens voor een tekort zorgen. Dat gebeurt vooral als de voorraden van deze middelen klein zijn. Een voorbeeld hiervan is tocilizumab.

Tocilizumab en Covid-19 

Bij ernstig zieke mensen die met Covid-19 in het ziekenhuis zijn opgenomen, komt een stofje vrij in het lichaam: interleukine-6. Dit stofje zorgt er voor dat ons afweersysteem nog actiever wordt. Maar als er zoveel interleukine-6 vrij komt, wordt het afweersysteem té actief met als gevolg dat ons lichaam minder goed zuurstof op kan nemen in de longen. Het stofje interleukine-6, is een goede bekende binnen de reumatologie. Twee geneesmiddelen die interleukine-6 remmen, worden bij mensen met reumatoïde artritis succesvol gebruikt om de klachten te verminderen en schade aan de gewrichten te beperken. Dit zijn tocilizumab (Roactemra) en sarilumab (Kevzara).

Meer vraag naar tocilizumab en sarilumab

Omdat de interleukine-6 remmers tocilizumab en sarilumab nu ook bij Covid-19 worden ingezet, stijgt de vraag naar deze middelen. Dat betekent dat de fabrieken meer geneesmiddelen moeten produceren. Maar het kost tijd om de productie te verhogen en daarna de extra geneesmiddelen ook beschikbaar te maken in Nederland. Zeker omdat deze middelen doorgaans niet in Europa worden gemaakt. 

Lees het hele artikel hier of in ReumaMagazine 7-2021 (dit blad verschijnt eind oktober).