“De slaap van slapelozen is als een duikboot die ondergaat, maar steeds met een periscoop naar het oppervlak gaat. Alsof het brein in de gaten moet houden of alles nog oké is in de omgeving.” Deze uitspraak over slapeloosheid en reuma is van Eus van Someren, slaaponderzoeker aan het Nederlands Herseninstituut. Zijn onderzoeksgroep meet hersenactiviteit van slechte slapers. “Mensen met slapeloosheid hebben hersengolven die op slaap duiden, terwijl er tegelijkertijd hersengolven optreden die duiden op waak.”
Te weinig rustmomenten
Slaapcoach Marieke Rinkema denkt dat dit komt doordat mensen overdag te weinig rustmomenten inlassen. “Als je de hele dag achter elkaar doorgaat, vindt je brein het moeilijk om ’s avonds laat opeens terug te schakelen. Je slaapknop is als het ware vastgeroest in de waakstand. De vraag is op welke manier je deze slaapknop het beste kunt repareren. Een ziekte als reuma gaat vaak gepaard met pijn en extreme vermoeidheid. Wat ik vaak hoor, is dat mensen met reuma zoveel mogelijk proberen te doen in de uren dat zij zich het beste voelen en de rest van de dag voor pampus liggen. De kunst is om overdag activiteiten met rust af te wisselen waardoor je niet uitgeput raakt en aan het einde van de dag nog wat energie over hebt. Op die manier smeer je de slaapknop en dat heeft een gunstige invloed op het in- en doorslapen. Ik zeg altijd tegen mijn cliënten: goed slapen begint overdag.”
Tips tegen slapeloosheid
Dat betekent niet dat je nu overdag moet gaan slapen. “Een powernap kan geen kwaad zolang deze niet langer dan een kwartier duurt. Slaap je langer, dan is je ritme zodanig onderbroken dat je daar ’s nachts last van kunt hebben. Ik heb om die reden liever dat mensen twee keer een korte powernap doen, dan één keer overdag lang slapen.” Ze geeft nog een paar tips: ga met een ontspannen gevoel naar bed. Lijstjes afwerken of moeilijke gesprekken voeren kun je beter in de ochtend of aan het begin van de avond doen, in plaats van ’s avonds vlak voor je naar bed gaat.” Haar therapie is erop gericht om mensen met slaapproblemen te coachen op gedrag, zodat zij hun dag rustig afbouwen, voldoende ontspanningsmomenten inlassen en bepaalde gewoonten die hun slaapknop in de waakstand houden, afleren.
Wil je meer weten over reuma? Kijk dan in de rubriek Reuma van A tot Z.
