Ieder(in) heeft, met het oog op de komende verkiezingen, al geruime tijd geleden een verkiezingsoproep aan de politieke partijen gestuurd. In deze oproep – die samen met de achterban is opgesteld – wordt beschreven welke maatregelen nodig zijn om het leven van mensen een beperking of chronische ziekte structureel te verbeteren. Daarbij zoomt Ieder(in) in op drie gebieden: gelijke behandeling en rechtspositie: bestaanszekerheid; zorg en ondersteuning.

Bij de analyse van de verkiezingsprogramma’s is gekeken wat de politieke partijen van plan zijn op deze drie gebieden. Verder is uiteraard ook nagegaan of de uitvoering van het VN-verdrag Handicap in de partijprogramma’s wordt genoemd.

VN-verdrag Handicap wordt genoemd, maar uitvoering blijft vaag

Acht van de zeventien partijen noemen het VN-verdrag. Maar deze partijen zijn weinig concreet over hoe de implementatie van het verdrag moet worden uitgevoerd. De noodzaak van het inzetten van ervaringsdeskundigen wordt door een aantal partijen gelukkig wel genoemd, waaronder GL-PvdA, D66, Volt en BIJ1. Maar het blijft onduidelijk hoe ervaringsdeskundigen – zoals het VN-verdrag voorschrijft – een rol moeten krijgen in het hele ambtelijke en politieke proces van beleid ontwikkelen, uitvoeren en evalueren.

Opvallend is verder dat partijen vooral losse maatregelen opsommen, maar dat de samenhang vaak ontbreekt.

Veel partijen willen kostendelersnorm afschaffen

Bij bestaanszekerheid worden twee punten uit onze oproep – stapeling van zorgkosten en kostendelersnorm – vaak genoemd. Een grote meerderheid wil maatregelen nemen om de stapeling van zorgkosten te verminderen. Al verschillen de oplossingen sterk, uiteenlopend van afschaffen eigen risico en eigen bijdragen afschaffen tot en met zorgpremie verlagen en het (inkomensafhankelijk) maximeren van zorgkosten. Hoe dan ook: de kans lijkt groot dat het terugbrengen van zorgkosten in een volgend regeerakkoord komt.

Daarnaast krijgt het afschaffen van de kostendelersnorm veel steun van de partijen. Dit moet het voor mensen met een beperking makkelijker maken om te kunnen samenwonen; nu worden ze daarvoor nog financieel gestraft.

Jammer is wel dat er nauwelijks partijen zijn die oog hebben voor de bestaansonzekerheid van mensen die werken met een medische urenbeperking. Ieder(in) heeft ervoor gepleit dat zij minimaal recht krijgen op het minimumloon. Maar dat komt alleen terug in de programma’s van Volt, ChristenUnie en BIJ1.

Financiële ondersteuning voor mantelzorgers

Veel partijen besteden aandacht aan zorg en ondersteuning voor mensen met een beperking. Maar de oplossingen lopen erg uiteen. GL-PvdA wil in de zorgwetten een aparte status voor mensen met een levenslange, levensbrede beperking. PVV wil voor deze groep één wet waarin alle zorg en ondersteuning wordt ondergebracht.

Slechts enkele partijen, waaronder de SP, benoemen de problematische verschillen in het aanbod van zorg en ondersteuning tussen gemeenten. Terwijl dit recent nog door de Commissie sociaal minimum als groot knelpunt is benoemd. Jammer is verder dat weinig partijen de – erg noodzakelijke – versterking van de lokale gehandicaptenplatforms noemen.

Verheugend is wel, dat veel partijen aandacht hebben voor mantelzorgers en hen willen ondersteunen in hun rol. Maar alleen Partij voor de Dieren, BBB, CU en D66 zijn ook ronduit voorstander van financiële compensatie van mantelzorgers.

De grote partijen

VVD en PVV hebben weinig aandacht voor mensen met een beperking in hun programma’s. Dat geldt opvallend genoeg ook voor het NSC (van Omtzigt). GL-PvdA en D66 hebben juist veel aandacht voor mensen met een beperking en ook de BBB scoort op onze punten best goed. De SP doet het, zoals te verwachten, vooral goed op bestaanszekerheid, maar minder op zorg voor mensen met een beperking en VN-verdrag.

Bekijk zelf de analyse voor de scores van de afzonderlijke partijen

Wil je meer weten over hoe de afzonderlijke partijen scoren op de bovengenoemde thema’s? Kijk dan zelf in de analyse die Ieder(in) heeft gemaakt. Je vindt daarin heel overzichtelijke tabellen van de standpunten per thema.

Meerdere politieke partijen hebben ook een reactie gegeven op deze analyse. Die reactie vind je achterin de analyse.