Reumatoïde artritis werd in de tijd van Rubens nog niet zo genoemd. Knobbelige, pijnlijk rood gezwollen gewrichten, meest aan de voeten, was bekend als jicht. Alfred Garrod (1819-1907) kwam in 1859 met de naam reumatoïde artritis. Deze Engelse hoogleraar Materia Medica and Therapeutics was een van de grondleggers van de moderne reumatologie. Hij introduceerde de naam reumatoïde artritis nadat hij had ontdekt dat mensen met jicht urinezuur in het bloed hebben, iets wat bij mensen met RA niet het geval is. Eerder al, in 1800, wees de Franse arts Augustin Jacob Landre Beauvais in zijn proefschrift op een ‘nieuw type jicht’.
Reumahanden op schilderijen
Het zal Peter Paul Rubens niets uitgemaakt hebben hoe de aandoening werd genoemd. Men neemt aan dat hij reumaklachten had en dat het zijn eigen gewrichten waren waarvan hij de groeiende vervorming in beeld bracht. Zo komt ook op een van zijn belangrijkste werken een ‘reumahand’ voor. De rechterhand van een van de figuren op De Drie Gratiën (1638) heeft een gewrichtsafwijking die doet denken aan reumatoïde artritis.
Dit artikel stond in ReumaMagazine 1-2025. Je kunt het ook hier lezen.
Dit artikel in het vijfde in de reeks over kunstenaars met reuma.
Artikelenreeks over kunstenaars met reuma
Eerder schreven we in ReumaMagazine over Pierre-Auguste Renoir, Antoni Gaudhi, Jean-Baptiste Camille Corot en Paul Klee.
In ReumaMagazine 2 kun je lezen over Raoul Dufy, in ReumaMagazine 3 is Alexej von Jawlensky aan de beurt.
