Het Nederlandse rioolwater moet beter worden gezuiverd. Urine en ontlasting zijn de belangrijkste boosdoeners in het oppervlaktewater, maar ook medicijnresten, PFAS en microplastics vormen een groeiend probleem. In een snelle berekening schatte een expert dat betere, afdoende zuivering elke Nederlander 20 euro extra gaat kosten. Heffing van dat bedrag kan via de belasting óf via een grotere verantwoordelijkheid van geneesmiddelenbedrijven.
Niet reëel
De Europese Commissie overweegt een Extended Producer Responsibility in te voeren, wat in de praktijk betekent dat farmaceuten de volledige rekening voor extra zuivering van medicijnresten uit het water gaan betalen. Dat is niet reëel. Dan leg je de bal volledig bij de geneesmiddelensector, die al heel veel doet, zegt Carla Vos van de Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen. “Onze sector is verantwoordelijk voor een groenere ontwikkeling en productie van medicijnen, en dat nemen we zeer serieus. Zo is er de strenge wetgeving op internationaal niveau, zoals de environmental risk assessment. Maar ook zijn er als onderdeel van het registratiedossier van geneesmiddelen, allerlei zelfreguleringssystemen, zoals PSCI en de AMR Industry Alliance, om kennis en kunde uit te wisselen.” Ze benadrukt dat de geneesmiddelensector geen invloed heeft op wat ziekenhuizen, artsen, apothekers en patiënten vervolgens doen met medicijnen. “Wij kunnen daar ook niet voor verantwoordelijk worden gehouden.”
Zorgen om medicijnresten
“We maken ons dan ook grote zorgen over de het voorstel van uitgebreide producentenverantwoordelijkheid, als maatregel die wordt toegepast op essentiële producten zoals medicijnen. Er zijn ook duidelijke juridische adviezen, gegevens en bewijsmateriaal waaruit blijkt dat de Extended Producer Responsibility ontoereikend is. Het is een onevenredige maatregel om medicijn- en medicijnresten aan te pakken, in vergelijking met andere opties waarvan is bewezen dat ze het probleem met succes aanpakken. Daarom is de VIG – als een van de partners in de Coalitie Duurzame Farmacie – voorstander van de ketenaanpak, waarin afspraken zijn gemaakt tussen bedrijven, de watersector, ziekenhuizen en de overheid.”
Volledig groen?
“In Nederland werkt de ketenaanpak goed, wij zien dit echt als een gezamenlijke verantwoordelijkheid. In andere Europese landen is dit wat minder goed geregeld. Soms wordt gesuggereerd dat geneesmiddelenbedrijven hun medicijnen volledig ‘groen’ moeten maken. Dat doen we uiteraard al zo veel mogelijk, maar als de effectiviteit van die medicijnen veel geringer is, zijn we ook niet goed bezig. Ketenaanpak is dus dé oplossing.”
