“Leven met volle bewustzijn, de pas vertragen en elke seconde en elke ademhaling proeven, dat volstaat.” Deze uitspraak is van Thich Nhat Hanh. Deze Vietnamese boeddhistische monnik en vredesactivist overleed 22 januari, op 95-jarige leeftijd. Hij introduceerde het begrip mindfulness. Ook van hem zijn de woorden: “Neem je de tijd om naar de wortels van je eigen lijden, je eigen pijn en verdriet te kijken en die te begrijpen? Ben je in staat tot mededogen met jezelf? Zo niet, hoe kun je dan met begrip en compassie met anderen omgaan?”

'Gezondheidspsycholoog en onderzoeker Maya Schoevers ontdekte hoe mindfulness kan helpen om ernstige vermoeidheid tegen te gaan'

Noortje Krikhaar

Toen Thich Nhat Hanh stierf, was het dossier over mind­fulness voor ReumaMagazine 2-2022 zo goed als klaar. Bij het samenstellen ervan stond het werk van Thich Nhat Hanh ons niet voor ogen. Het dossier is dan ook vanuit een andere invalshoek geschreven. Gezondheidspsycholoog en onderzoeker Maya Schoevers ontdekte hoe mindfulness kan helpen om ernstige vermoeidheid tegen te gaan. Al onderzocht zij het effect van mindfulness op vermoeidheid bij mensen met de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa, deze auto-immuunziekten hebben overeenkomsten met reuma. En dus kunnen ook wij ons voordeel doen met haar bevindingen.
Het was Hans Rasker, reumatoloog en emeritus hoogleraar psychosociale aspecten van mensen met reumatische aandoeningen, die al in 1993 in een boek voor mensen met reuma alternatieve behandelmethoden behandelde. Hij gaf daarmee aan dat er meer mogelijk is naast de gebruikelijke behandelingen. Hij gebruikte daarvoor het woord ‘alternatief’, je kunt ook denken aan ‘aanvullend’. In 2014 kwam ‘Reuma en alternatieve behandelmethoden’ uit, dat hij samen met Bart van den Bemt schreef, een uitgebreid gedegen naslagwerk. Ook mindfulness komt aan bod. We weten inmiddels dat mindfulness nog veel meer voor ons kan betekenen. En daarom is het laatste woord over mindfulness in ReumaMagazine nog niet geschreven…

Noortje Krikhaar, redactiecoördinator ReumaMagazine.nl