Het idee van een PRP-injectie tegen een enkelartrose is dat het injecteren van eigen bloedplasma met een hoge concentratie bloedplaatjes een gunstig effect heeft op het genezingsproces. Dat zou komen doordat er vanuit de bloedplaatjes groeifactoren vrijkomen. Eerdere onderzoeken naar de PRP-injecties als behandeling van artrose waren niet altijd van hoge kwaliteit. Dit onderzoek naar de injecties bij mensen met enkelartrose is wel goed opgezet. "Het is belangrijk dat we nu weten dat de injecties met plaatjes-rijk plasma niet werken", zegt hoogleraar Sportgeneeskunde Hans Tol. Hij is sportarts en hoofdonderzoeker bij het Amsterdam UMC. "We kunnen nu zeggen: kies niet voor deze behandeling. Het is een behandeling die je ook nog eens uit eigen portemonnee betaalt."

Enkelartrose op jongere leeftijd

In tegenstelling tot knie- en heupartrose komt enkelartrose vaker op jongere leeftijd voor. Dit komt doordat het in 70 tot 80 procent van de gevallen ontstaat als gevolg van een trauma, zoals een botbreuk of veelvuldig zwikken. Enkelartrose zorgt dus ook al bij dertigers en veertigers voor veel beperkingen. Ze kunnen niet gewoon bewegen of sporten. “Er is nog geen goede niet-operatieve therapie bij vergevorderde enkelartrose,” zegt arts-onderzoeker Orthopedie Liam Paget, die het onderzoek in alle ziekenhuizen coördineerde. “Alleen interventies, zoals het versterken van de spieren rondom het aangedane gewricht – in dit geval voet- en kuitspieren – en afvallen of op je gewicht letten, zijn van toegevoegde waarde. Daarom hebben we dit onderzoek gedaan.”

Honderd patiënten onderzocht

Aan het onderzoek deden in totaal honderd patiënten mee, in zes verschillende ziekenhuizen. Paget: "Bij alle patiënten hebben we bloed afgenomen voor de PRP-injectie. Maar bij een onderzoek zoals dit krijgt de helft van de patiënten de echte injectie krijgt de andere helft een ‘nep’-injectie met zoutoplossing. Dat noemen we placebo. Alleen zo kunnen we zien of de behandeling werkt. Door te loten werd bepaald wie de echte injectie kreeg en wie niet."

Herhaling PRP-injectie bij enkelartrose

Na zes weken werd de injectie herhaald. De patiënten vulden aan het begin en na zes, twaalf en 26 weken vragenlijsten in die gingen over pijn en andere klachten. Ook is in die tijd drie keer lichamelijk onderzoek gedaan. Uiteindelijk werd vastgesteld dat de injecties met eigen bloedplaatjes niet voor verbetering zorgden. Er was namelijk geen verschil in gemiddelde klachten in de beide groepen patiënten. Dus geen verschil tussen de behandeling met bloedplaatjes en de nepbehandeling met een zoutoplossing.

Zeker van de uitkomst

“Omdat patiënten hebben meegedaan uit verschillende soorten ziekenhuizen, universitaire medische centra maar ook regionale ziekenhuizen en privéklinieken, zijn we heel zeker van deze uitkomst”, besluit Tol. “We hadden natuurlijk graag gezien dat de injecties wel werkten. Ons onderzoek gaat verder en we gaan kijken naar nieuwe manieren om er heel vroeg bij te zijn bij kapot kraakbeen in de enkel, bijvoorbeeld door een ongeval of door sportletsel. Op die manier hopen we het ontstaan van artrose bij de enkel te kunnen voorkomen.”

Het onderzoek werd gefinancierd door ReumaNederland.